Szkoła Konstruktorów
drugi czujnik powinien reagować już na po- Jeden z uczestników zasugerował, że de- Wiązania. Nagrody dostaną: Michał Stach,
jedyncze krople, które jeszcze nie spowodo- szczoostrzegacz mógłby być urządzeniem Bartłomiej Radzik i Michał Koziak.
wały ponownego zmoczenia prania. Zachę- stacjonarnym, zasilanym z sieci, gdzie sy- Zachęcam serdecznie do udziału w bieżą-
cam do eksperymentów w tym zakresie. gnalizator dzwiękowy byłby włączany na cym i następnych zadaniach.
Sprawdzone praktycznie rozwiązanie czas suszenia bielizny, natomiast układ
z podwójnym czujnikiem chętnie zaprezentu- przez cały czas mógłby być elementem Wasz Instruktor
ję na łamach EdW. domowej stacji meteo. Pomysł jest dysku- Piotr Górecki
Przypuszczam jednak, że po zapoznaniu syjny, ale na pewno warto go wziąć pod
siÄ™ z wynikami zadania wielu z Was zechce uwagÄ™.
raczej wykonać nieskomplikowane sygnali- Przyznam, że długo zastanawiałem się
Punktacja Szkoły Konstruktorów
zatory, umieszczane gdzieś blisko za oknem, nad rozdziałem punktów, nagród i upomin-
Marcin WiÄ…zania Gacki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
sygnalizujące jedynie pojawienie się de- ków. Niektórzy koledzy, ci z duszą artysty,
Mariusz Chilmon Augustów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
szczu, nie kontrolujące wstępnej wilgotności zaproponowali coś niezwykłego, własnego,
Krzysztof Kraska Przemyśl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
Bartłomiej Radzik Ostrowiec Św. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
prania. Czy w najprostszym przypadku nie oryginalnego. Inni, ci z duszą rzemieślnika,
Marcin Malich Wodzisław Śl. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
wystarczy prościusieńki układ z rysunku 2, wykorzystali typowe rozwiązania, znane
Dariusz Drelicharz Przemyśl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
Dariusz Knull Zabrze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
szczelnie zamknięty wraz z bateriami w nie- wszystkim. Jak zasygnalizowałem na wstę-
Jarosław Chudoba Gorzów Wlkp. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
wielkiej obudowie? Przyrząd nie wymaga pie, nagrody przydzieliłem przede wszystkim
Piotr Romysz Koszalin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
wyłącznika, bo w spoczynku nie pobiera prą- artystom , którzy zaproponowali, może na- Piotr Wójtowicz Wólka Bodzechowska . . . . . . . . . . . . . . . 27
Roman Biadalski Zielona Góra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
du. Wyłączenie dzwięku nastąpi po wytarciu wet niedoskonałe, ale oryginalne i własne
Rafał Stępień Rudy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
do sucha czujnika. Kontrola baterii to... do- rozwiÄ…zania, oparte na samodzielnych ekspe- Filip Rus Zawiercie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
Jarosław Tarnawa Godziszka. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
tknięcie czujnika poślinionym palcem. Chy- rymentach. Rzemieślnicy , powielający
Mariusz Ciołek Kownaciska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
ba jednak warto układ nieco rozbudować, by układy czy bloki znane z EdW, nawet po- Jakub Kallas Gdynia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
Szymon Janek Lublin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
zapewnić dzwięk przerywany, bardziej zwra- prawne, ale niekoniecznie w tym przypadku
Jacek Konieczny Poznań. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
cający uwagę. optymalne, mogli liczyć w najlepszym wy-
Michał Pasiecznik Zawiszów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
Radosław Koppel Gliwice . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
Wielu Kolegów obawiało się elektrolizy padku na upominek.
Aukasz Cyga Chełmek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
wody i korozji elektrod. Te zjawiska trzeba Kolejny raz proszę, żebyście zawsze poda-
Michał Stach Kamionka Mała . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
Radosław Ciosk Trzebnica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
brać pod uwagę w czujnikach mających stały wali na kopercie nie tylko adres, ale też tytuł
Piotr Dereszowski Chrzanów. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
kontakt z wodą. Tu, w deszczoostrzegaczu czasopisma i dział, gdzie przesyłka ma trafić.
Maciej Jurzak Rabka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
czujnik z zasady będzie mieć sporadyczny Nie przysyłajcie paczek na adres skrytki po- Michał Koziak Sosnowiec. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
Ryszard Milewicz Wrocław. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
kontakt z wodą, a poza tym płynące prądy bę- cztowej. Przypominam prawidłowy adres:
Emil Ulanowski Skierniewice . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
dą znikome, więc naprawdę nie ma potrzeby AVT - EdW Artur Filip Legionowo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
Aleksander Drab Zdziechowice . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
bać się elektrolizy. Trzeba natomiast uwzglę- Szkoła konstruktorów zadanie XX
Arkadiusz Zieliński Częstochowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
dnić zwyczajną korozję elektrod pod wpły- ul. Burleska 9
Dawid Lichosyt Gorenice . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
Wojciech Macek Nowy SÄ…cz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
wem tlenu i zanieczyszczeń zawartych w po- 01-939 Warszawa
Sebastian Mankiewicz Poznań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
wietrzu. Nawet w nieużywanym przyrządzie Prawie wszyscy uczestnicy wymienieni
Maciej Ciechowski Gdynia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
Mariusz Ciszewski Polanica Zdr. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
czyściutkie miedziane elektrody po kilku z nazwiska otrzymują punkty (1...9). Aktual-
Filip Karbowski Warszawa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
miesiącach pokryją się nalotem, który na punktacja podana jest w tabeli. Upominki
Witold Krzak Żywiec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
Piotr Kuśmierczuk Gościno . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
w skrajnym przypadku może wręcz uniemoż- otrzymują: Marcin Rekowski, Jarosław
Michał Waśkiewicz Białystok . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
liwić działanie. Czy nie warto pomyśleć nad Tarnawa, Bartek Zubrzak, Filip Rus, An-
Piotr Wilk Suchedniów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
zastosowaniem odporniejszych elektrod? drzej Sadowski-Skwarczewski i Marcin
Co tu nie gra?
C
o
t
u
n
i
e
g
r
a
?
S
z
k
o
Å‚
a
K
o
n
s
t
r
u
k
t
o
r
ó
w
k
l
a
s
a
I
I
Co tu nie gra?- Szkoła Konstruktorów klasa II
C
o
t
u
n
i
e
g
r
a
?
Rozwiązanie zadania 71 gdy piszecie o nieudanych próbach, a jeszcze również mają wątpliwości co do prawdo-
W EdW 1/2001 zamieszczony był schemat bardziej, gdy wyciągacie z nich wnioski. Czę- mówności autora tego schematu. Powodem
wzmacniacza mikrofonowego. Czytelnik napi- sto za takie prace przydzielam nagrody i upo- jest wiele znalezionych usterek. Jeden
sał, że wzmacniacz, pokazany na rysunku A minki. Ale nie akceptuję kłamstwa. A w ana- z młodszych uczestników napisał: Chciałbym
funkcjonował bez zarzutu przy napięciu zasi- lizowanym właśnie przypadku nie tylko ja, zaapelować do wszystkich czytelników EdW.
lania +5V. Dla mnie problemem jest tu praw- ale praktycznie wszyscy uczestnicy konkursu Nie oszukujcie Redakcji EdW, żeby otrzymać
domówność autora, a nie brak doświadczenia nagrodę, gdyż pózniej robiąc próby i eks-
w elektronice. Jak mówi starożytne przysło- perymenty Redakcja wam nie uwierzy!!!
A
wie, błądzić jest rzeczą ludzką (errare huma- A teraz o układzie. Zgodnym chórem
num est). Młody kandydat na konstruktora stwierdziliście, że pomysłodawca nie zna
ma prawo popełniać nawet poważne błędy. podstawowych zasad, ponieważ łączy trzy
Zwróćcie uwagę, że w tej rubryce nie podaję kondensatory równolegle, zamiast zastoso-
nazwisk Autorów, więc naprawdę nie trzeba wać jeden o pojemności 150nF. Mniejsza
bać się drwin otoczenia. W ramach tej rubry- grupa uczestników przeanalizowała sens
ki wspólnie analizujemy różne usterki, żeby zastosowania kondensatorów C1...C4.
ich nie powielać. Oczekuję przy tym od ucze- Warto narysować obwody wejściowe
stników rzetelności. Autentycznie cieszę się, w postaci, jak na rysunku B, bo wtedy wi-
Elektronika dla Wszystkich
Maj 2002
35
Szkoła Konstruktorów
dać jaśniej, iż pojem- Następną ważną sprawą jest brak rezystora nia bramek LS00 można uzyskać histerezę
B
ności C1, C234 tworzą w obwodzie bazy tranzystora T1. Wygląda na przez dodanie dwóch rezystorów.
najprawdziwszy dziel- to, że rezystor taki powinien być włączony Pokazane roz-
F
nik pojemnościowy, między bazę a masę. Przy podanej wartości R5 wiązanie nie jest
który zmniejsza po- jego wartość wynosiłaby 47k&!...470k&!, a tym jednak optymalne
ziom sygnału o około samym pojemność C6 może być radykalnie z kilku względów.
1/3. mniejsza. Na marginesie wspomnę, że włącze- Warto zastosować
Poza tym pojemno- nie niezaformowanego elektrolita o pojem- znacznie lepszy układ
Å›ci te obcinajÄ… wyższe C noÅ›ci 470µF może przez czas jakiÅ› powodo- z rysunku F z tran-
częstotliwości. Sam mi- wać, że ewidentnie błędny układ będzie... dzia- zystorem włączo-
krofon elektretowy jest łał dopóki kondensator ten się nie zaformuje. nym od strony ma-
swego rodzaju zródłem Wiele osób zakwestionowało możliwość sy. Traci wtedy znaczenie problem prądu
prądowym, więc oporność wyjściowa obwodu pracy kostki TL081 przy pojedynczym na- wejściowego bramki, a czułość tak włączo-
z mikrofonem jest praktycznie równa rezystan- pięciu +5V. Trzeba dodać kondensator filtru- nego tranzystora jest znacznie większa. Osta-
cji R1. Wypadkowa pojemność obciążająca mi- jący zasilanie, bo w niesprzyjających warun- tecznie zmodyfikowany układ mógłby wy-
krofon wynosi niecałe 105nF (330nF w szereg kach układ mógłby się wzbudzić, ale z war- glądać, jak na rysunku G.
z 153,8nF). Jak ilustruje rysunek C, częstotli- tości napięcia zasilania nie robiłbym proble-
G
wości powyżej 1500Hz są obcinane w filtrze mu, choć w katalogach podaje się minimalne
RC, co chyba nie jest celowym zamierzeniem napięcie zasilania ą4V, czyli w sumie 8V.
w układzie wykrywacza burzy. Kostki TL08x i pokrewne mogą pracować
Jeśli układ rzeczywiście ma obcinać wyż- przy zasilaniu 5V, jednak zakres napięć wyj-
sze częstotliwości, warto zwiększyć R1 do ściowych jest wtedy ograniczony, zwłaszcza
np. 4,7k&!, zwiÄ™kszyć C1 do 1µF, ewentual- przy obciążeniu wyjÅ›cia. Tu wyjÅ›cie nie jest
nie 470nF, co pozwoli zmieniać górną czę- obciążone w istotnym stopniu. Dodatkową
stotliwość graniczną za pomocą C234. korzystną właściwością jest zastosowanie
Za najważniejszy błąd słusznie uznaliście (prawdopodobnie przez przypadek) bramek
jednak brak obwodów polaryzacji wejścia z rodziny TTL LS, których próg przełączania
nieodwracającego. Choć kostka TL081 ma wynosi 1...1,5V.
znikomy prąd polaryzacji, bo obwody wej- Nie uważam braku kółeczek oznaczają- W sumie uczestnicy konkursu wychwyci-
ściowe zawierają tranzystory JFET, nie moż- cych negację bramek za błąd. To tylko drob- li prawie wszystkie opisane problemy.
na pozostawić wejścia w powietrzu . Po na usterka przy rysowaniu schematu. Opis Nagrody otrzymują:
pewnym czasie nawet ten maleńki prąd pola- niedwuznacznie wskazuje, że chodzi o bram- Piotr Prymon Zarzecze,
ryzacji naładuje bądz rozładuje kondensatory ki NAND z kostki 74LS00. Śmiem natomiast Czesław Szutowicz Włocławek,
(prąd w kostce TL081 wpływa do wejścia) przypuszczać, że podany typ bramek (z rodzi- Jerzy Bergiel Szczecin
i uniemożliwi pracę wzmacniacza. ny LS) został użyty przypadkowo. Nie jestem
Nie ulega wąt- przekonany, czy autor pamiętał, że w tych bi- Zadanie numer 75
D
pliwości, że układ polarnych układach w stanie niskim z wejścia Na rysunku H pokazany jest fragment roz-
trzeba uzupełnić wypływa niewielki prąd, według katalogu wiązania jednego z wcześniejszych zadań
o obwody polaryza- maksymalna jego wartość to 0,4mA. Prąd ten Szkoły. Cztery przerzutniki RS tworzą odpo-
cji wejścia, choćby spowoduje spadek napięcia na R3, a przy du- wiednik zespołu zależnych izostatów. Naci-
w postaci dwóch żej wartości R3 wręcz uniemożliwi pracę, bo śnięcie kolejnego powoduje skasowanie włą-
jednakowych rezy- już w spoczynku na wejściu będzie stan wy- czonego wcześniej.
storów, po np. soki. Rzeczywisty układ powinien pracować Jak zwykle pytanie brzmi:
1M&!, jak pokazuje z rezystorem o wartości 4,7k&!, ale warto by-
Co tu nie gra?
rysunek D. łoby przewidzieć najgorszy przypadek, czyli
I kolejny problem. prąd rzędu 0,4mA wypływający z wejścia. Wyjaśnienia mogą i powinny być jak naj-
E
Można się spodziewać, że Oznacza to, że rezystor R3 wypadałoby krótsze, co znacznie ułatwi mi analizę nade-
wzmacniacz będzie miał zmniejszyć, np. do 1k&!, najwyżej 2k&!. słanych odpowiedzi. Kartki opatrzcie dopi-
wzmocnienie co najmniej A tak w ogóle, należałoby zmodyfikować skiem NieGra75 i nadeślijcie w terminie 45
kilkadziesiąt razy, żeby obwody sterowania bramek. Cześć uczestni- dni od ukazania się tego numeru EdW. Na-
wzmocnił małe sygnały ków słusznie proponuje użycie bramek z wej- grodami będą drobne kity AVT lub inne przy-
z mikrofonu do poziomu ściem Schmitta (LS132, LS14, HC14 lub datne narody rzeczowe.
kilku woltów, umożliwia- CMOS40106, 4093). W przypadku stosowa- Piotr Górecki
jÄ…cego sterowanie bramek TTL. W takim wy-
padku rezystancja czynna potencjometru mu-
H
siałaby być rzędu stu omów, co najwyżej kil-
kuset omów. Ze względu na niezbyt dużą
wartość pojemności C5 i rezystancji P1 dolna
częstotliwość graniczna w układzie według
rysunku E wynosiłaby 480Hz. Mniejsze czę-
stotliwości nie zostałyby wystarczająco
wzmocnione. To też nie jest chyba przemyśla-
ne rozwiązanie, ponieważ wykrywacz burzy
powinien reagować właśnie na niskie i bardzo
niskie dzwięki odległych wyładowań.
Elektronika dla Wszystkich
Maj 2002
36
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
2001 05 Szkoła konstruktorów klasa II2002 07 Szkoła konstruktorów klasa II2002 01 Szkoła konstruktorów klasa II2002 03 Szkoła konstruktorów klasa II2002 06 Szkoła konstruktorów klasa II2002 09 Szkoła konstruktorów klasa II2003 05 Szkoła konstruktorów klasa II2002 02 Szkoła konstruktorów klasa II2002 04 Szkoła konstruktorów klasa II2002 10 Szkoła konstruktorów klasa II2002 12 Szkoła konstruktorów klasa II2000 05 Szkoła konstruktorów klasa II2002 11 Szkoła konstruktorów klasa II2002 08 Szkoła konstruktorów klasa II2003 03 Szkoła konstruktorów klasa II2009 12 Szkoła konstruktorów klasa II2001 03 Szkoła konstruktorów klasa IIwięcej podobnych podstron