WSP J POLN254132

KATEGORIE

GRAMATYCZNE

RENATA GRZEGORCZYKÓW A

Pojęcie kategorii gramatycznej. - Relatywizm kategorii gramatycznych. - Kategorie gramatyczne współczesnej polszczyzny. - Kategorie pojęciowe wyrażane pozagramatycznie. - Bibliografia

Pojęcie kategorii gramatycznej

Pojęcie „kategoria” jest nieostre, obciążone w dziejach myśli filozoficznej i językoznawczej wieloznacznością i wskutek tego trudne do ścisłego zdefiniowania. Wywodzi się ono od Ary stotelesa, który tym terminem nazwał klasy pojęciowo-ontologiczne wyróżnione na podstawie stosowanych orzeczników (gr. kategoria ‘orzekanie’). O to, czy termin „kategoria” oznaczał klasy rzeczy czy pojęć, przez wieki ciągnął się spór filozoficzny, który szczególnie nasilił się w średniowieczu w związku z nowym odczynianiem Kategorii w ujęciu Porfiriusza i powstałym na tym tle sporem o tzw. uni-wersalia.

Kategorie Arystotelesa wyróżniają 10 rodzajów zjawisk: substancje, wielkości, jakości, stosunki, miejsca, czasy, działania, doznania oraz dwa rodzaje stanów rzeczy. Kategorie te są więc pewnymi ogókmmi pojęciami wyrażonymi językowo, za pomocą których człowiek ujmuje myślowo świat. Nurt etnolingwisty-czny współczesnego językoznawstwa, nawiązujący do Humboldta i jego „wewnętrznej formy języka” (por. Sapir, 1978), bardzo mocno akcentuje swoistość ujmowania świata przez poszczególne języki. Każdy język dysponuje właściwą sobie siatką pojęć, mniej lub bardziej ogólnych, które tworzą swoisty językowy obraz świata. Część tych pojęć to wymienione wyżej kategorie Arystotelesowskie, jednakże obserwacja języków pozwala wyróżnić znacznie bogatszy repertuar pojęć tego typu. Niektóre

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
WSP J POLN254147 KATEGORIE SŁOWOTWÓRCZE W PERSPEKTYWIE KOGNITYWNEJ RENATA GRZEGORCZYKOWA,
WSP J POLN254134 Kategorie gramatyczne współczesne] polszczyzny 455Kategorie gramatyczne współczesne
WSP J POLN254142 Kategorie gramatyczne współczesne) polszczyzny 463 Pewne osobliwości wykazuje grupa
WSP J POLN254151 Kategorie pojęciowe wyrafcme słowotwórczo 473 Podstawową ideą teorii kognitywnej je
WSP J POLN254156 Kategorie pojęciowe wyrażane słowotwórczo 479 Żywe do dziś są nazwy istot młodych w
WSP J POLN254158 Kategorie pojęciowe wyrażane słowotwórczo 481 Kauzatywnośc jest też składnikiem sem
WSP J POLN254196 Gniazda leksykalne i gniazda pojęciowe 521 częstych ludzie i człowiek także rzeczow
WSP J POLN254198 Gniazda leksykalne i gniazda pojęciowe 523 Graf 5. Gniazdo leksykalne (pracow nik)
WSP J POLN25455 373 Z historii terminu i pojęci* Dla językoznawców - podobnie jak dla wielu teoretyk
WSP J POLN254133 Rtruu Grzegorczykom, Kategorie gr ornaty czjjr; 454 z nich uzyskują w poszczególnyc
WSP J POLN254136 457 Kategorie gramatyczne współczesnej polszczyzny Współczesny stan rzeczy w zakres
WSP J POLN254137 458 Rcn*»U Grzegorczyk#uxi, Kategorie gi anutyczne stkim abstrakty (młodość, miłość
WSP J POLN254140 461 Kategorie gramatyczne wspótczesnei polszczymy Względy semantyczne ograniczają m
WSP J POLN254141 462 Rcmu GrttgorczyJcoiui, Kategorie gramatyczne U przyniosło się itp. Pierwszy typ
WSP J POLN254145 466 Rm.ir.1 Gntfpraykow, Kategorie gramatyczne Pokażmy przykładowo najważniejsze ty
WSP J POLN254149 Pojecie kategorii słowotwórczej w dziejach myśli językoznawczej 471 z wanny’. Podob
WSP J POLN254150 472 K. Grzegorczykom, & Szymanek, Kategorie słowotwórcze w perspektywie kogiury
WSP J POLN254152a 475 Kategorie pojęciowe wyrażane słowotwórczo Kategoryzacja słowotwórcza grupuje o
WSP J POLN254153 R. Grzegorczykom, & Szymanek. Kategorie słowotwórcza w perspektywie kognitywnej

więcej podobnych podstron